Geguritan Puisi Bahasa Jawa

Geguritan adalah salah satu bentuk puisi tradisional dalam bahasa Jawa yang memiliki ciri khas tersendiri. Geguritan berasal dari kata "gugur" yang artinya jatuh atau berakhir, sehingga dapat diartikan sebagai sebuah puisi yang menggambarkan suatu kejadian atau peristiwa yang berakhir.

Geguritan Puisi Bahasa Jawa terdiri dari beberapa unsur, yaitu:
  • Laras: irama atau pola bunyi yang digunakan dalam menyusun geguritan. Laras dalam Geguritan Puisi Bahasa Jawa biasanya terdiri dari lima jenis, yaitu kinanthi, pucung, pocung, maskumambang, dan mijil.
  • Gubahan: susunan atau rangkaian kata yang digunakan dalam mengarang geguritan. Gubahan Geguritan Puisi Bahasa Jawa biasanya terdiri dari beberapa bait yang setiap baitnya terdiri dari beberapa baris.
  • Tema: topik atau subjek yang diangkat dalam geguritan. Tema Geguritan Puisi Bahasa Jawa bisa berupa kisah-kisah legenda atau mitos, kritik sosial, atau tema-tema kehidupan sehari-hari.
  • Puitis: ungkapan atau bahasa yang digunakan dalam geguritan harus bersifat puitis atau indah sehingga mampu mengekspresikan perasaan yang mendalam dan menggugah emosi pembaca atau pendengar.

Geguritan Puisi Bahasa Jawa dapat dibawakan dalam bentuk bacaan atau penyajian lisan yang melibatkan penggunaan instrumen gamelan. Geguritan memainkan peranan penting dalam kebudayaan tradisional Jawa dan masih banyak dipertunjukkan dalam berbagai acara seperti upacara adat, festival, dan acara kebudayaan lainnya.

Pada kesempatan ini sesuatu yang indah didengar yaitu puisi akan kita bahas dalam bentuk bahasa jawa. Dimana ada beberapa geguritan puisi yang ada pada penjelasan dibawah ini

1. Contoh Geguritan Puisi Bahasa Jawa berjudul Petenging Wengi

Sumribit angin ngelus langit sore
Manuk sriti bali ing pucuking cemara
Nganti tekaning wengi sing nyenyet
Gawang-gawang katon pasuryanmu

Gawe tambah kekesing angin sore
Tumlawung rasa kang ngulandara
Wengi bakal tumeka maneh
Bareng karo wewayanganmu
Kang bakal ngebaki impen petenging wengi

Lumaku turut petenging lurung
Bakal gawang-gawang campur mega-mega
Apa kudu tak buwang bareng karo lumingsiring wengi ?

Geguritan Puisi Bahasa Jawa

2. Contoh Geguritan Puisi Bahasa Jawa berjudul Lintang-lintang

Lintang-lintang abyor ing tawang
Cumlorot sliweran nalika alihan
Kumleyang mencok ing socamu asihku
Cahyane gumebyar sunare gilar-gilar
Ing telenge atimu sliramu tansah dakantu

Lintang-lintang alihan
Cumlorot telu ana pundhakku
Kawitan lintang abang lintang perang
Kapindho lintang mirunggan lintang kamanungsan
Pungkasan lintang kumukus lintang kadurakan


3. Contoh Geguritan Puisi Bahasa Jawa berjudul Sedyaku

Wis, Jeng…
Aku sumeleh
Nyelehake pangarep-arepku
Marang katresnan lan kawigatenmu sing semu
Yen nyatane amung semene
Cunthele lelakonku…

Pepenginku tansah sumandhing
Lan nresnani sliramu
Kudu dakprunggel
Sing luwih wigati, Jeng
Donga lan pengestumu wae
Tansah mili kanggo aku


Wis, Jeng
Aku pamit
Becik njembarake pikir
Nggayuh kabegjan
Mring ati lan katresnan satuhu
Tan ora binagi ing liyan
Sempurna ing guritan siji…


4. Contoh Geguritan Puisi Bahasa Jawa Berjudul Wayah Esuk Pedut Angendanu

Rong puluh tahun kepungkur aku lan sliramu nate mlaku ana dalan kene
Saklawase ora nate ketemu
Saliramu lan saliraku wus beda ora kaya biyen nalika isih tak kanthi
Gandaning wengi mau isih sumrebak ngebaki pedut wayah esuk

Wus aja mbok tangisi lakon kang wus kapungkur
Wus pirang wayah ketiga tak lakoni nganti rambut warna ireng lan putih
Ing dalan iki rong puluh tahun kepungkur
Ana cerita rinajut endah

Dik, kala kala sliramu isih dadi impenku
Pirsanana ana nduwur kae
Ana teja manther ing sela-selaning gegodongan
Lan lintang panjer wengi sing isih kari sakmenir gedhene

Saiki aku lan sliramu linambaran rasa kangen
Simpenen kangenmu ana impen


5. Contoh Geguritan Puisi Bahasa Jawa Berjudul Pedang Bakal Tumeka

Angrantu sinambi jumangkah ing dalan kang peteng kebak sandungan
Mecaki lurung lurung kang dawa satengahing ara-ara samun
Bumi kang kapidak kebak sinengker
Anggawa ganda bacin
Manuk manuk dhandhang kekitrang wayah sor
Peteng kang gemuleng ing angganing manungsa

Wus sinerat ana ing kitab duk ing uni
Pepadang bakal tumeka anggawa kabar bebungah
Kanggo kita sami jalma manungsa
Kang bakal amadhangi lurung-lurung, dalan-dalan lan ara-ara samun
Amadhangi sakendhenging jagat raya
Mara gage kita sami tumenga ing angkasa

Mangayubagya rawuhipun sang pepadhang
Kanthi mesu raga nutup babahan nawa sanga
Mmangestu nampi pepadhang


6. Contoh Geguritan Puisi Bahasa Jawa Berjudul Nalika Sepi

Pasuryanmu sing bening
Tumiba ing banyu mili turut pletheking surya
Saya suwe tansaya adoh
Ninggalake sepi

Tan ana sabawa gumrisiking alang alang
Aku mung bisa nyawang
Pasuryanmu sing kagawa banyu mili turut kali
Nganti datan katon kasaput pedut


7. Contoh Geguritan Puisi Bahasa Jawa Berjudul Ron Garing

Wengi sansaya atis
Nalika aku sesingidan ing sajroning swara gamelan
Kang digawa dening angin

Prasasat tan kendhat
Anggonku kulak warta adol prungu
Ananging isih mamring

Aku wis pingin cecaketan
Obormu kang makantar-kantar
Madhangi jangkah lan jagatku

Ana ngendi papanmu
Lelana tapa brata
Tanpa pawarta tanpa swara

Aku kadya ron garing
Kumleyang kabur kanginan
Ing jagat peteng lelimengan

Krasa luwih abot
Anggonku ngadhepi dina-dina ing ngarep
Mlakuku ora mantep

Kagubet ribet lan ruwet
Adoh saka cahyamu
Ppedhut ing sakindering pandulu

Panjenengan
Guruku, sihku, oborku
Kancanana sukmaku sinau bab katresnan sajroning ati.
Pengarang: Budhi setyawan


8. Contoh Geguritan Puisi Bahasa Jawa Berjudul Kekudangku

O, ngger sang ponang jabang bayi
Bebarengan tangismu kang kejer sumusup ing wengi
Sira wus lahir kanthi slamet
Nyawang gumelaring jagat raya

Yen sira nangis tak emban lan tak tembangake dandang gula lingsir wengi
Kapurih sira bisa turu kanthi tentrem
Yen sira mesem tak kudang tak liling

O, ngger sang ponang jabang bayi
Tak gadang dadiya wong kang luhur bebudenmu ing tembe


9. Contoh Geguritan Puisi Bahasa Jawa Berjudul Udan Wayah Sore

udan riwis-riwis nggawa angin gumanti
ora kaya nalika kang kawuri sing kebak pangarep-arep
dikaya ngapa lemah wus kebanjur teles

Sesuk esuk yen sang surya wiwit sumunar
Lan manuk kepodang colat-colot ana wit gedang
Tak tunggu tekamu ing sak ngisore payung
Tak kanthi lakumu tumeka ngendi

Mbokmenawa sesuk sore wus ora udan riwis-riwis
Marakake gawe kekesing ati
Manuk kepodang wus mabur mangulon
Nanging tetep tak tunggu tekamu

Demikianlah artikel tentang Geguritan Puisi Bahasa Jawa, semoga bisa menjadi informasi yang bermanfaat untuk para pembaca setia blog pustaka ilmu. Jangan lupa untuk di share dan berkomentar. Terimakasih

Post a Comment for "Geguritan Puisi Bahasa Jawa"